LL.M in de Verenigde Staten

Dit collegejaar doet één van onze redacteuren, Raphaël Donkersloot, een LL.M.-studie aan een de University of Virginia, een gerenommeerde universiteit in de Verenigde Staten. Een LL.M. is een master in Amerikaans recht die openstaat voor eenieder die de reguliere rechtenstudie heeft afgerond in zijn eigen land. In deze rubriek zal Raphaël maandelijks verslag doen van zijn ervaringen.

‘How do you become a lawyer in your country?’ In een Amerikaans LL.M.-programma, waaraan juristen (veelal advocaat) uit alle windstreken participeren, is dit een populaire vraag. De weg naar de advocatuur kan namelijk per land flink verschillen. Hoe werkt het ook alweer in Nederland?

In Nederland dien je in beginsel een bachelor en master Rechtsgeleerdheid te hebben afgerond aan één van de negen Nederlandse universiteiten. De masteropleiding mag bovendien het ‘civiel effect’ niet ontberen: het programma moet dusdanig zijn samengesteld dat het voldoet aan de eisen voor de toegang tot de advocatuur en de rechterlijke macht. Het civiele effect komt erop neer dat je basisvakken moet hebben gevolgd in het burgerlijk (proces)recht en het straf(proces)recht. Verder dien je minimaal één vak gevolgd te hebben in het staatsrecht, bestuursrecht of het belastingrecht.  In de meeste gevallen voldoet de rechtenstudie aan deze vereisten, en heb je dus rechtstreeks toegang tot de advocatuur na je studie.

‘That’s it?’ vragen mijn buitenlandse medestudenten me dan. ‘Well… pretty much!’ reageer ik dan, want het antwoord is niet helemaal compleet. Na de beëdiging mag je jezelf weliswaar richting de buitenwereld ‘advocaat’ noemen, maar dan ben je wel als ‘advocaat-stagiaire’ verbonden aan driejarige praktijkopleiding en sta je onder het toezicht van een patroon. De praktijkopleiding gaat net zoals de rechtenstudie gepaard met het volgen van colleges en het maken van tentamens. Kortom, na de rechtenstudie en het verkrijgen van een baan bij een advocatenkantoor ben je een ‘advocaat’, maar word je de eerste drie jaar een ‘advocaat-stagiaire’ genoemd. Leg dat een buitenlandse jurist maar eens uit.

De verrassende en misschien wel wat teleurgestelde reactie van mijn medestudenten (that’s it?) kan wellicht worden verklaard door het feit dat wij, Nederlandse juristen, geen allesomvattende ‘bar exam’ hoeven te maken aan het einde van onze studie. Onze Duitse, Franse, Engelse, maar bijvoorbeeld ook Japanse, Chinese en Zuid-Afrikaanse collega’s moeten wél een degelijk examen afleggen. Met name het Duitse examen oogt zwaar. Zo leggen Duitse rechtenstudenten na hun rechtenstudie de Erstes Staatsexamen af waarin ze worden getoetst op alle inhoudelijk kennis die ze hebben opgedaan. Vervolgens lopen ze over een periode van twee jaar stage bij een advocatenkantoor, het Openbaar Ministerie en de rechterlijke macht en maken uiteindelijk de tweede Staatsexamen, waarin de praktijkkennis wordt getoetst.

Ook Amerikaanse rechtenstudenten ontkomen niet aan het maken van een bar exam. Dit examen wordt per staat afgenomen, aangezien iedere staat zijn eigen eisen stelt aan de inhoud van het examen. Mocht je dus advocaat willen worden in New York, dan moet je de New York State Bar Exam doen. Dit examen wordt slechts tweemaal per jaar afgenomen: in juli en in februari. Het examen zelf is verdeeld over twee dagen en bestaat uit onder meer zes essayvragen, twee praktijkopdrachten (bijvoorbeeld het opstellen van een testament) en 200 meerkeuzevragen. De vragen zijn niet geordend op categorie, dus een vraag over wanprestatie kan bijvoorbeeld worden gevolgd door een strafrechtelijke vraag. Geen makkelijk examen, lijkt me.

De New York State Bar Exam is niet beperkt tot Amerikaanse juristen. Juristen van alle landen kunnen hem in principe maken wanneer zij een 1-jarige LL.M.-opleiding aan een Amerikaanse universiteit hebben afgerond. Nederlandse juristen kunnen zo dus tóch nog een bar exam maken. Durf jij de uitdaging aan te gaan?