Ik verbaas me altijd weer over de Verenigde Staten. Sommige van mijn ontdekkingen zijn grappig, zoals het feit dat je in de staat New York geen selfies mag maken met leeuwen of tijgers.1 Om andere dingen, zoals de recente Cavanaugh-uitspraak, kan ik dan weer een stuk minder lachen. Iets wat ik altijd al bijzonder heb gevonden, is de Amerikaanse zedenwetgeving. Om een goed beeld hiervan te krijgen, zal ik eerst de drie belangrijkste wetten onder de loep nemen om vervolgens enkele punten van kritiek te leveren.

Jacob Wetterling

The Jacob Wetterling Act was de eerste stap in de vorming van de hedendaagse zedenwetgeving in de VS. Vóór de invoering in 1994 was er nog nauwelijks registratie van zedendelinquenten. Met deze wet werden alle staten verplicht om een register te openen met daarin delinquenten met daad en adres. Alle delinquenten zijn onder deze wet verplicht jaarlijks een update te geven over hun woonsituatie. Sommige delinquenten werden in dit register omgedoopt tot Sexual Violent Predatoren moeten nu elke drie maanden hun adres updaten. Deze SVP’s staan ook hun hele leven lang geregistreerd, terwijl de restcategorie ‘maar’ tien jaar in het register staat.   Megan’s Law Deze wet was echter nog niet genoeg voor de Amerikanen. In 1994 werd de zeven jaar oude Megan Kanka verkracht en vermoord door een veroordeeld zedendelinquent, die tegenover haar familie in de straat was komen te wonen zonder hun medeweten. De familie protesteerde voor een nieuwe regeling waarin lokale gemeenschappen wel gewaarschuwd werden over zulke verhuizingen. In 1996 werden deze wensen gehoord en werd Megan’s Law ingevoerd. In deze nieuwe wet werden staten verplicht om de burger te waarschuwen over nabije zedendelinquenten en kunnen burgers de registers inzien. Alle staten hebben deze wet op een andere manier ingevoerd. Zo is in sommige staten alleen informatie beschikbaar voor slachtoffers of enkel over delinquenten met een verhoogd risico.2

De SORNA

De meest ingrijpende wet kwam in 2006 met de Adam Walsh Act,ook welthe Sex Offender Registration and Notification Act (SORNA). De wet creëerde een geheel nieuwe manier van het categoriseren van zedendelinquenten. De daders worden geplaatst in drie rangen overeenkomstig hun gepleegde misdrijf. De hoogste rang, rang 3, verplicht delinquenten levenslang hun adres elke drie maanden te updaten. Rang 2-delinquenten moeten hun adres iedere zes maanden voor een periode van 25 jaar en rang 1-delinquenten elk jaar voor een periode van 15 jaar. Een groot deel van de staten heeft de SORNA niet ingevoerd. Zo ook California niet. In haar statement of position stelt zij een reeds eerder ingevoerde categorisering te willen gebruiken.3 De staat deelt delinquenten in op hun recidiverisico in plaats van hun gepleegde misdrijf. Dit risico wordt bepaald aan de hand van crimineel verleden, soort slachtoffer en leeftijd ten tijde van het misdrijf. De SORNA categoriseert enkel op basis van het gepleegde misdrijf, terwijl dat minder lijkt te zeggen over het recidiverisico dan eerder genoemde factoren.

Kritiek

In de praktijk heeft de wetgeving een grote invloed op het dagelijks leven van delinquenten. Zo moeten zij in veel staten op minimaal 600 meter afstand wonen van plekken waar kinderen samenkomen. Nu is aan deze maatregel nog wel te voldoen als we onder deze plekken alleen scholen verstaan. Echter bibliotheken, zwembaden en sportvelden worden in veel regelingen ook onder de no-go-zones geschaard.4 Ook hier rondhangen is niet toegestaan. Dit leidt ertoe dat een significant aantal delinquenten geen plek heeft om te wonen en dakloos door steden zwerft. Dit maakt het uiteraard moeilijker voor ambtenaren om toezicht op hen te houden. Oplossing biedt de enkelband die delinquenten verplicht zijn te dragen tijdens hun proeftijd. Er geldt voor delinquenten vrijwel altijd een avondklok. Dit maakt het ze erg moeilijk een sociaal leven op te bouwen. Daarnaast mogen veel delinquenten geen contact meer hebben met hun kinderen. Dit is ook het geval indien het misdrijf niet tot hen gericht was.5

Duidelijk mag zijn dat deze wetten een grote inbreuk maken op de grondrechten van de overtreders. De vrijheid van deze mensen wordt namelijk op aanzienlijk veel vlakken beperkt. Maar waarvoor? Well, because of the children! Amerika houdt van haar kinderen. Althans, naar eigen zeggen. In de jaren ’90 ontwikkelde ‘stranger danger’ zich als een ware morele paniek. In de media werd een aantal vreselijke verkrachtingen en moorden op kinderen breed uitvergroot, waardoor onder de bevolking de gedachte heerste dat het gevaar op iedere hoek van de straat lurkte. Het gevolg daarvan was de reeks extreme zedenwetgeving, die de kinderen van de VS veilig moesten houden. Werkte dat ook? Nee. Het is in ieder geval niet aangetoond.5 De gedachte achter de wetgeving was namelijk vooral angst en daarom veel te ingrijpend en niet goed doordacht. Later werd bijvoorbeeld bekend dat het grootste deel van misbruik wordt gepleegd door een bekende van het slachtoffer en dus niet door vreemde mannen die in speeltuinen rondspoken. Dat vind ik een zeer kwalijke zaak. Natuurlijk doe ik niets af aan de daden van deze delinquenten, maar zulke ingrijpende maatregelen zoals in de VS moeten altijd een doel dienen. Wanneer dus niet aangetoond kan worden dat kinderen daadwerkelijk worden beschermd door deze wetten, zullen zij moeten worden heroverwogen. De meningen verschillen hier echter over. Ik nodig u uit om het debat met uzelf aan te gaan en uzelf de vraag te stellen, die de Amerikanen ook zo graag stellen: Do you love your children?

Bronnen:
1 NY Bill no. A09004C2 http://klaaskids.org/megans-law/3 http://www.casomb.org/docs/Adam%20Walsh%20Positio... 9.34.030 Residency restrictions, Brookfield Municipal Code5 Theroux: ‘Among Sex Offenders’ 6 JJ Prescott& J. E. Rockoff: ‘Do Sex Offender Registration and Notification Laws Affect Criminal Behavior?’ 2010. Sandler, Jeffrey C.; Freeman, Naomi J.; Socia, Kelly M. (2008). "Does a watched pot boil? A time-series analysis of New York state's sex offender registration and notification law". Psychology, Public Policy, and Law. 14(4): 284–302.