NOVUM questionnaire met Professor Cleiren

Geschreven door Nathan Oosthoek op 07-02-2018

Wat is uw belangrijkste karaktertrek?
Dat is een moeilijke vraag. Ik heb er even over nagedacht en dan zou ik zeggen: betrokkenheid.

Wat is uw favoriete eigenschap in anderen?
Dat is dan weer een makkelijke. Dat is integriteit. Dat zorgt ervoor dat je respect kunt hebben voor de mensen om je heen. Als mensen niet integer zijn is dat moeilijk.

Wat is de belangrijkste eigenschap van een jurist?
In ieder geval ook integriteit. Maar ik denk bovenal dat de jurist een evenwichtskunstenaar is. Je moet veel wegen en zorgen dat je niet ineens één kant op valt.

Wat is uw favoriete bezigheid?
Daarin volg ik in ieder geval professor Koops met ‘hout voor het vuur, een boek en een glas wijn’. Ik zou daar nog het luisteren van muziek aan toe willen voegen en het maken van grote wandelingen.

Wat is uw voorstelling van de grootste ellende?
Datgene wat nu in de wereld door oorlogen en discriminatie veroorzaakt wordt. Wanneer mensen geen respect voor elkaar hebben veroorzaakt dat grote ellende voor mensen. Het gaat me met name om de ellende die mensen elkaar aandoen, dat vind ik erger dan bijvoorbeeld natuurrampen.

Wie is uw favoriete schrijver?
Die zijn er een heleboel. Ik zal er een uitkiezen die ik onlangs heb ontdekt. Dat is de Franse schrijfster Colette. Het is een hele bijzondere vrouw van eind 19e eeuw, die zich aan geen enkele gewoonte of behoorlijkheidsnorm hield, maar die tegelijkertijd daardoor heel mooi, beeldend kon schrijven. Vooral over menselijke verhoudingen. In Frankrijk is ze in die ontwikkelingsperiode een heel belangrijk persoon geweest. Ook Cees Nooteboom vind ik een groot schrijver. Zijn boeken Rituelen en Een lied van schijn en wezen zijn prachtig.

Welk fictieve personage bewondert u het meest?
Roodkapje. Omdat ze in het verhaal veel lef heeft, door alleen met een mandje door het bos lopen. Het verhaal is zo goed dat het wel in duizend varianten bestaat en dat het als verhaal nog steeds een functie heeft. Het heeft ook een functie in de taal, in de narratologie. Als fictief persoon is het knap dat je zo lang in zoveel verschillende culturen mee kunt gaan. Daarnaast is het wel een dapper meisje.

Wat is uw favoriete wet?
De Grondwet. Dat is toch het fundament voor onze nationale rechtsstaat. De rechtsstaat is voor mij een heel belangrijk gegeven.

Welk levend persoon bewondert u het meest?
Mijn schoonmoeder. Dat is een heel bijzonder mens.

Wie uit de geschiedenis had u wel (voor even) willen zijn?
Leonardo da Vinci. Om met zoveel talenten in een periode te leven waar de ‘wereld’ nog op zijn kop kon komen staan door opvattingen. Denkbeelden en grote en kleine ontdekkingen boden hem zelf alle uitdagingen die nodig waren om zijn talenten daadwerkelijk te kunnen benutten en tegelijkertijd daardoor een koers te varen waarvan wij in onze wereld van nu nog steeds profiteren. Die opdracht die hij zichzelf in die wereld oplegde, de spanning en de ervaring daarvan zou ik wel over zijn schouder meekijkend hebben willen voelen. 

Welk wetsartikel zou u willen afschaffen?
Ik heb daar even over gedacht en het met mijn collega’s besproken. Uiteindelijk heb ik art. 458 Sr gevonden: Onbevoegd pluimvee over andermans grond laten lopen. Dat zou van mij wel uit het wetboek van strafrecht mogen.

Aan welke eigenschap hebt u een hekel?
Als mensen niet eerlijk zijn, als ze ergens omheen draaien. Daar heb ik een hekel aan. Dat hangt ook samen met de integriteit.

Wat is de meest overgewaardeerde deugd?
De meest overgewaardeerde deugd lijkt mij De Hoop en wel omdat die in essentie slechts is gericht op de eigen persoon en diens eigen belang (in het nu of daarna).

Wie is uw favoriete componist/muzikant?
Als componist Bach. Als muzikant Keith Jarrett. Bach vind ik echt, zeker als je het langer luistert, prachtige en hele knappe muziek. Het is mathematisch, ingewikkeld in de compositie, maar tegelijkertijd heel gevoelig en het kan heel veel emoties oproepen. Dat is bijzonder. Keith Jarrett is een uitstekende pianist, maar toch wat anders dan anderen. Hij kan ook heel veel oproepen aan gevoel.

Wat is uw favoriete reis?
Ik heb geen behoefte om grote reizen naar heel ver weg te maken. Mijn favoriete reis is naar Parijs of Toscane. Daar kom ik vaker en daar voel ik me thuis. De Parijse cultuur en de manier waarop mensen met elkaar leven spreken me erg aan. Toscane heeft weer prachtige natuur, maar ook mooie oude cultuur.

Welke historische figuren veracht u het meest?
Verachten is moeilijk. Waar ik geen enkel respect voor kon opbrengen is voor Mladić en Karadžić. Ik ben betrokken geweest bij de oorlog in Joegoslavië en heb veel gezien en gehoord van wat zij destijds deden. Wat ik het vervelende vond is hoe zij omgingen met hun berechting en veroordeling. Dat ze niet bereid zijn om te erkennen dat ze fouten hebben gemaakt, historische fouten. Dat het echt zware misdadigers zijn. Ik vind het erg als mensen niet bereid zijn dat toe te geven en het oordeel te ondergaan dat anderen vellen.

Wat is uw favoriete arrest?
Lindenbaum/Cohen, hoewel je daar in het strafrecht niet zo veel mee doet. De norm die in dat arrest is neergelegd is echter ook essentieel voor de manier waarop we strafrecht bedrijven. Er zijn bepalingen geregeld in de wet, maar er is ruime voor maatschappelijke zorgvuldigheid. In het strafrecht zie je dat bijvoorbeeld in de strafuitsluitingsgronden en de rechtvaardigingsgronden. Hierdoor ontstaat er ruimte voor interpretatie.  

Wat is uw motto?
Aan de ene kant, nu ik wat ouder ben: pluk de dag. Aan de andere kant: wie het leven leeft, is het leven ook waard.

Verschenen in de NOVUM van februari 2018

Terug naar nieuwsoverzicht