Professor Lawson
Professor Rick Lawson is hoogleraar Europees
recht. Tevens was hij van 2011 tot 2016 decaan van de Faculteit der
Rechtsgeleerdheid.
Wat is
uw belangrijkste karaktertrek?
Ja zeggen. Niet per se een goede karaktertrek, maar ja: het levert wél dit interview op.
Wat is
uw favoriete eigenschap in anderen?
Enthousiasme. Ergens warm voor lopen, gegrepen
raken. Eigenlijk komt het er dus op neer dat ze ook ‘ja’ zeggen.
Wat is
de belangrijkste eigenschap van een jurist?
Rechtvaardigheidsgevoel. Collega Koops noemde
dat maar een vaag begrip toen hij door NOVUM werd geïnterviewd. Maar Cleveringa
zei het al in 1939: “wie nooit gegloeid heeft bij den hoogen roep naar Recht,
die moge terstond zijn poging om jurist te worden staken; hij wordt niet meer
dan een misschien scherpzinnig en spitsvondig pluizer; hij blijft iemand
waarvan ieder de schraalheid, dorheid en waardeloosheid op een gegeven
oogenblik zal speuren”. Dat zou Koops toch moeten weten, want het staat in een
boek dat ik van hem geleend heb.
Wat is
uw favoriete bezigheid?
Europa redden.
Wat is
uw voorstelling van de grootste ellende?
Dat heeft Thomas Mann al voor ons
opgeschreven: “Met symbolen, mijn waarde, moet men zich volkomen tevreden
stellen wanneer men over de hel spreekt, want daar houdt alles op ... het is zo
ongelooflijk dat je er krijtwit van wordt, ongelooflijk hoewel je meteen bij de
begroeting in bondige, zeer nadrukkelijke vorm wordt geopenbaard dat ‘hier
alles ophoudt’, elk erbarmen, elke genade, elke toegevendheid, elke vorm van
consideratie met de bezwerend ongelovige tegenwerping: ‘dat kúnt gij toch niet
doen met een ziel’: het wordt gedaan, het gebeurt, en wel zonder door het woord
ter verantwoording te worden geroepen, in de geluiddichte kelder, ver beneden
Gods gehoorgrens, en wel in alle eeuwigheid”.
Wie is
uw favoriete schrijver?
Ach, er is zoveel moois. Thomas Mann, dus, en
Stefan Zweig. Tegenwoordig Charles Lewinsky. In Nederland zeker Vestdijk,
Slauerhoff. Veel oud werk, ja. Nu vind ik Tommy Wieringa wel boeiend.
Welk
fictieve personage bewondert u het meest?
Settembrini, één van de personages in De
Toverberg van Thomas Mann. Hij staat model voor de verlichting, het
humanisme.
Wat is
uw favoriete wet?
Dat is een verdrag: het Europees Verdrag voor
de Rechten van de Mens. Essentieel, en iedere keer weer inspirerend.
Welk
levend persoon bewondert u het meest?
Carel Stolker natuurlijk! Dat is onze Grote Baas,
en nog een heel goeie ook. Daarnaast Adam Bodner, de Poolse Ombudsman die momenteel
op een fantastische manier zijn rug recht houdt.
Wie uit
de geschiedenis zou u wel willen zijn?
Nou ja, als je de geschiedenis dan ook meteen
een klein beetje mag veranderen: Rob Rensenbrink, en dan die bal vlak voor tijd
wél in het doel schieten [in de finale van het WK voetbal 1978 in Argentinië.
Rensenbrink schoot op de paal en de wedstrijd eindigde in 1-1. In de verlenging
won Argentinië – red.]
Welk
wetsartikel zou u willen afschaffen?
Artikel 120 Grondwet, het toetsingsverbod. Zolang dat bestaat, komt onze Grondwet écht
niet van de grond.
Aan
welke eigenschap heeft u een hekel?
De behoefte om steeds maar in de spotlights
te staan, het hoogste woord te voeren, desnoods over zaken waar je werkelijk geen
idee van hebt. Je komt dat, helaas, nog al eens tegen – ook bij sommige
collega’s. En bij politici. Voor hen is publiciteit natuurlijk belangrijk, maar
dan nog. Kennelijk helpt ook een studie of zelfs promotie in Leiden niet altijd
om de scoringsdrift te beteugelen.
Wat is
de meest overgewaardeerde deugd?
Tsja, op de zeven klassieke deugden valt niet
veel af te dingen. Ik geloof dat men het tegenwoordig wel belangrijk vindt om
steeds on-line te zijn. Bang zijn om éven iets te missen, 24 uur per dag
mee-twitteren. Daar heb ik niet zoveel mee.
Wie is
uw favoriete componist/muzikant?
Lennon & McCartney, het centrale duo van
The Beatles. Zo muzikaal, zo vernieuwend, zo lucide.
Wat is
uw favoriete reis?
Ik heb het geluk gehad dat ik best veel heb
kunnen reizen, zowel voor de faculteit als privé. Ik heb de prachtigste steden
en stranden gezien. Als student een paar maanden door India en Nepal, dat
maakte een diepe indruk. Maar het gaafste was de fietstocht van Leiden naar
Nice, net na mijn eindexamen. Samen met een kameraad voor het eerst zelfstandig
de wijde wereld in – grandioos.
Welke
historische figuren veracht u het meest?
Die lui van de hel van Thomas Mann,
natuurlijk. Maar ik weet niet zeker of zij historisch zijn. Het ligt voor de
hand aan Hitler en zijn trawanten te denken, al suggereert Jonathan Littell’s De
Welwillenden dat je zelfs bij de Nazi’s moet differentiëren.
Wat is
uw favoriete arrest?
Tyrer tegen het verenigd Koninkrijk. Een van de vroege arresten van het Europees Hof voor de Rechten van de
Mens. Eenvoudige feiten, niet zo’n ingewikkelde rechtsvraag – maar het Hof
moest alles nog ontdekken: hoe het zijn eigen taak zag, en hoe het EVRM; hoe
het algemeen belang en individueel recht tegen elkaar moest afwegen. Over die
zaak kan je uren praten.
Wat is
uw motto?
Elk probleem heeft zijn oplossing. Het motto
van mijn promotor Hein Schermers, dat mij altijd enorm heeft aangesproken.
Verschenen in de NOVUM van mei 2018.