Prof. mr. Geerten Boogaard is Hoogleraar decentrale overheden en bekleedt in die hoedanigheid de Thorbeckeleerstoel. Deze leerstoel wordt gefinancierd door de Stichting Professor Mr. J.R. Thorbecke Leerstoel en heeft als leeropdracht de decentrale overheden als bestuurlijk, politiek en juridisch systeem. Daarnaast is hij als docent staats- en bestuursrecht verbonden aan de afdeling staats- en bestuursrecht.

Wat is uw belangrijkste karaktertrek?
Mijn hoofd is een associatieve flipperkast waar voortdurend een balletje heen en weer schiet. Meestal gaat dat nergens over. Maar soms leidt dat tot creativiteit. En in mijn baan vind ik dat wel belangrijk.    

Wat is uw favoriete eigenschap in anderen? 
Vrolijke zelfspot. Ik wantrouw iedereen die niet écht om zichzelf kan lachen. En dat komt nog best vaak voor in de wetenschap, zeker vanaf een zekere leeftijd. Dan begint de ernst van iemands boodschap op het humeur te drukken of is de verontwaardiging zo groot geworden dat die achter de ogen zakt. Dan haak ik af. Voor mij is echte wetenschap vrolijke wetenschap.   

Wat is de belangrijkste eigenschap van een jurist? 
Nauwkeurigheid. Alles in ons vak staat of valt met precies redeneren. Je zou toch raar staan te kijken als een notaris de hypotheekakte 'even in zijn eigen woorden' heeft opgesteld. Maar hetzelfde geldt voor rechtsfilosofie.   

Wat is de grootste valkuil voor een jurist? 
Vergeten dat het recht geen doel op zich is, maar een middel tot iets groters.   

Wat doet u (tegenwoordig) het liefst in uw vrije tijd? 
In mijn vrije tijd kijk ik het liefste hele dagen naar wielrennen. Dat is een soort vissen voor mensen die zelfs nog te lui zijn om een hengeltje uit te gooien.   

Voor welk levend persoon heeft u groot respect? 
Voor Carola. Dat is de kapper van het Kniplokaal op het Kort Rapenburg waar ik al een eeuwigheid kom. Zij heeft zich zo vaak vrolijk teruggeknipt uit zoveel tegenslagen - voor die veerkracht heb ik oprechte bewondering. Hopelijk overleeft ze ook nu weer.   

Wie uit de geschiedenis zou u wel (even) willen ontmoeten? 
Lastig. Ik zou wel overal bij hebben willen zijn. Een preek van Augustinus beluisteren, horen hoe Beethoven zelf de zevende dirigeerde, een tafelgesprek van Kierkegaard beluisteren of college lopen bij Thorbecke in zijn thuishuisje. Dingen waarvan ik aanstekelijke verhalen heb gelezen. Die maken mij nieuwsgierig. Maar ik zou niet goed weten wat ik zou moeten zeggen als ik opeens Thorbecke zou ontmoeten ofzo.    

Wat is de grootste last die u zelf heeft ondervonden door het virus en hoe bent u hiermee omgegaan? 
Ik heb kleine kinderen en woon in een mooi huis met een tuin in een rustig dorp. Het grootste deel van mijn dagelijkse leven is dus gewoon doorgegaan. Maar mijn werk staat compleet droog. De academie is een gemeenschap van levende mensen. Dat gehannes voor een schermpje blijft enorm behelpen.  

Is er een persoon of gebeurtenis inspirerend geweest voor u tijdens deze crisis?
Ik heb toch wel bewondering voor de burgemeester des vaderlands: Hubert Bruls uit Nijmegen. Heeft ooit zijn vinger opgestoken om als voorzitter van het Veiligheidsberaad mee te denken over de vrijwillige brandweer ofzo, maar kwam namens zijn gezelschap in het oog van de coronastorm te staan. De geschiedenis moet het nog uitwijzen, maar het zou mij niet verbazen als het Veiligheidsberaad een belangrijke integrerende en matigende factor is geweest in de crisisbestrijding en Hubert Brus daarbinnen de grote kracht.

Hoe beoordeelt u het optreden van het (demissionair) kabinet inzake de aanpak van het virus?
Volgens mij is de virusbestrijding per saldo in alle landen van West-Europa ongeveer even (in)effectief, volgens mij. Dus dat stemt bescheiden en stelt weer gerust. Wat ik wel echt gemist heb is een zichtbaar herstelplan dat gelijk opliep met de maatregelen. Zo van: de basisscholen gaan dicht, maar we verdubbelen de capaciteit bij Jeugdzorg om ellende thuis op te vangen. Of: we gooien de universiteiten weer dicht, maar het heeft nu zo lang geduurd dat iedereen er een studiejaar bijkrijgt. Zoiets geeft dan toch weer een beetje perspectief.

In hoeverre lijdt de democratie onder het virus?
Zwaar. En op talloze manieren. Gemeenteraden die niet meer in hun zalen vergaderen maar ergens in de deep state van Microsoft Teams. Gemankeerde verkiezingscampagnes zonder persoonlijk contact. Het ondersneeuwen van alle andere thema's dan corona. René ten Bos omschreef de huidige omstandigheden heel raak als 'fascisme zonder fascisten'. Dat klopt. We nemen maatregelen die typisch zijn voor een fascistisch regime. Maar we doen het om een virus te bestrijden – het zijn geen fascisten die dit willen. Toch zit er een grens aan. Filosoferen over het uitstel van de verkiezingen, vind ik echt verkeerd. Zelfs het OMT moet zijn grenzen kennen. De essentie van verkiezingen, is dat zij altijd doorgaan.

Ziet staatsrechtelijk Nederland er anders uit na deze crisis?
Ja, ik ben er vast van overtuigd dat ook dit zijn sporen zal nalaten in de instituties. De structuren die de crisis hebben bestreden, komen er sterker uit. Minister-president, veiligheidsberaad, burgemeesters... Die zullen zich weer in normale verhoudingen moeten gaan schikken. En op sommige punten is de interpretatie van de Grondwet voor de gelegenheid enorm opgerekt. Daar gaan we ook nog last van krijgen, denk ik.

Welke persoon of partij is staatsrechtelijk gezien het meest integer?
Geen. Het aardige van het staatsrecht is het niet rekent op iemands integriteit of goede bedoelingen. Het gaat er vanuit dat we allemaal mensen zijn en dat we dus elkaar een beetje bij de les moeten houden.

Welke lessen kunnen we trekken uit het afgelopen jaar?
Ik denk dat we geleerd hebben dat democratie en dus ook het staatsrecht deels een liturgische functie hebben. Ik had dat al wel in boeken gelezen, maar corona was het absurde experiment waarin we hebben kunnen zien dat democratische rituelen zichtbaar en fysiek moeten zijn om hun legitimerende functie te vervullen. Dat is een les om niet te vergeten.

Moeten we ergens waakzaam of waakzamer voor zijn?
We hebben nog geen idee hoe groot de schade in het maatschappelijke middenveld eigenlijk is. Vooral de stille reserves. De doenerige, vaak vrij digibete, vrijwilligers die zoveel werk verzetten. Deze vrijwilligers hingen voor de crisis al niet aan het infuus, dus die zijn nu grotendeels buiten beeld. Maar als al die mensen straks niet meer op hun posten terugkeren, dan hebben we wel een probleem.

Wat gaat u als eerste doen, wanneer alles weer mogelijk is?
Aan het bier met een stel vrienden.

Wat is uw motto?
Schoonheid is een kenmerk van het ware.